Bebeklere yapılan aşılar uzun süre sağlıklı bir gelişme dönemi açısından son derece önemlidir. Doğumdan itibaren bebeklere yapılan aşılar koruyucu önlemler sağlamaktadır. Birçok yanlış inanışa rağmen bebeklere yapılan aşılar doğru zamanda ve koşullarda gerçekleşmelidir. Endişeleri olan anne babalara yönelik gerekli bilgilendirme de hastane tarafından yapılmaktadır. Klinik ortamı, aşı öncesi önlemler bebeklere yapılan aşılar konusunda değerlendirilmesi gereken durumlardır.
Bebeklere Yapılan Özel Aşılar
Bebeklere yapılan özel aşılar ifadesi bebeklerdeki özel durumlar için değerlendirilen aşılardır. Genel olarak bebeğe yapılan aşılar olduğu gibi, özel hastalıkları olan bebekler için ayrıca değerlendirme olmaktadır.
Bebeklere yapılan aşılar özel bir hastalığa yönelikse, bağışıklık durumuna göre işlem olmaktadır. Devletin karşılamadığı özel aşılar aşağıdaki gibidir:
- Rotavirüs aşısı, özel aşı kategorisindeki başka bir aşıdır. Şiddetli isal sorunuyla görülebilir ve 5 yaşa kadar olan çocuklarda görülebilmektedir. Tedavi edilmemesi halinde ölümcül olabilen bu sorun için dikkat edilmelidir.
- Meningokok aşısı, bebeklere yapılan aşılar arasında en sık rastlanan özel aşılardandır. Bir yaştan küçük bebeklerde yapılması gerekebilir. Bakteriyel hastalıklarda sakat bırakan durumların olmaması için bu aşı olmalıdır.
- Grip aşısı, 6 aydan büyük çocuklar için önlem amaçlı yapılmaktadır. Her sonbahar döneminde yaptırılması önerilir. Özellikle bağışıklığı düşük çocuklarda bu duruma ihtiyaç olabilir.
- HPV aşısı, siğil mikrobu olarak bilinen özel aşılar arasındadır. Her yaşta ve herkeste olabilen bu sorun için farklı aşı grupları bulunmaktadır.
- Bebeklere yapılan aşılar güncel olarak devletin karşıladığı veya karşılamadığı durumlara göre değişebilmektedir. Senelere göre Sağlık Bakanlığı aşı takvimi takibi yapılarak yenilikler görülmelidir.
Bebeklere yapılan aşılar korona virüs aşıları değerlendirmesini de beraberinde getirecektir. Korona virüs aşıları ücretsiz olarak yapılmaktadır. Salgın durumlarında genellikle daha farklı bir aşı prosedürü izlenmektedir.
Bebeklere 2 Ayda Yapılan Aşılar
Bebeklere yapılan aşılar için 2 ayda yapılan aşılar ifadesi doğum ardından ikinci ayda uygulanan aşıları kastetmektedir. Birinci ayın sonunda yapılması gereken ve ikinci ayın sonunda yapılması gereken aşıları bilmeniz faydalı olacaktır:
- Hepatit B aşısı doğumun ardından ikinci ay girişinde yapılmalıdır. Birinci ay sonu da tarih alınabilir.
- BCG Verem aşısı, bebeklere yapılan aşılar arasında, ikinci ayın son gününde yapılması gereken bir aşıdır.
- Bebeklere yapılan aşılar arasında ikinci ay sonundaki bir diğer aşı; DABT,İPA,HİB olacaktır. Difteri, boğmaca, tetanos gibi hastalık grubuna karşı önlem için kritik bir aşıdır.
- KPA Aşısı ikinci ay sonunda olunması gereken başka bir aşı türüdür.
Bahsedilen aşılar T.C Sağlık Bakanlığı çocuklar için aşı tablosunda yer almaktadır. Bebeklere yapılan aşılar takvimine önem verilmesi son derece önemlidir. Birçok hastalığın ciddi sorunlara neden olmasında aşıların kritik önemi vardır. Engelleyici ve güçlendirici aşılar olunmadığında ölümcül sonuçlar bile görülebilir.
Bebeklere Yapılan Aşılar Zararlı mı?
Bebeklere yapılan aşılar ve zararı konusunda bazı anne ve babalar endişe duyabilmektedir. Bu durumda klinik seçimi birincil önem taşımaktadır.
- Aşı yaptığını söyleyen ve Sağlık Bakanlığı kaydı görülmeyen yerlere kesinlikle başvuru olmamalıdır.
- Aşı yapacak olan kişinin bu konuda eğitim almış gerekli uzmanlıkları tamamlamış görevliler olması gerekir. Hasta bakıcı veya hastanedeki diğer personeller arasından bu tür ayrıma dikkat edilmelidir.
- Bebeklere yapılan aşılar doğru tanı olmadığında, ekstra hastalıkların tespit edilememesi halinde riskli olabilir. Bebeğinizde, doğumdan itibaren genel fiziksel özellikleri takip etmeli, anormal durumları mutlaka doktoruna aktarmalısınız.
- Bebeklere yapılan aşılar konusunda yanlış algılara dikkat etmek gerekir. Gereksiz yere erken aşı yapıldığı şeklindeki yanlış inanışlardan uzak durmak gerekir. Anne sütü de koruyucu bir etkendir ancak bazı noktalarda bebek vücudu hastalığa direncini kaybedebilmektedir.
- Bebekte bazı savunma sistemleri gelişene kadar anne sütü koruyucudur. Antikorlar uzun süre kalıcı olmadığı için bebeklere yapılan aşılar ayrıca önem kazanmaktadır.
- Çocuğun bağışıklık sistemini bir kerede birden çok aşı verilmesi risk barındırmaz. Yapılan bilimsel araştırmalar bir kerede birkaç aşı verilmesinde bir sakınca göstermemektedir. Soğuk algınlığı ya da boğaz ağrısı olan çocuklarda fark edilmeyen mikroplar vardır. Beşli karma gibi kombine aşıların amacı bu mikropların doğru biçimde etkisiz hale gelmesini sağlamaktır.
- Bebeklere yapılan aşılar zararı konusunda yanlış bilinen bir durum da çocukluk hastalıklarının yaşamın parçası olduğunu kabullenmektir. Aşıyla önlenebilir durumdaki hastalıklar, zorunluluk değildir ve önlem alınabilmektedir.
- Aşıyla önlenebilir hastalıklar nelerdir sorusuna bakıldığında ,her birinin ciddi hastalıklar olduğu görülebilmektedir. Vücudun mücadele ederken zorlanacağı veya pes edeceği hastalıklarda aşı desteği gelmektedir. Konjenital kızamıkçık, beyin iltihabı, kan iltihabı gibi sıralama yapılabilir.
- Bebeklere yapılan aşılar konusunda güven soruları oluşabilmektedir. Ancak bebeklere yapılan aşılar güvenilirdir. Bebeklere yapılması güvenilir aşıların içeriği ve etkileri konusunda ekstra bir zarara neden olmamaktadır. Aşıların üretim dönemlerinde çok sıkı şekilde kontroller gerçekleşmektedir. Dünya Sağlık Örgütü “GMP İyi Üretim Prosedürleri” kapsamında aşıların üretilmesini sağlamaktadır.
- Dünyada her yıl milyonlarca çocuğa aşı yapılmaktadır. Türkiye’de de Sağlık Bakanlığı ve uluslararası kriterlere göre aşı uygulaması düzenlenmektedir.
- Aşıların taşınması konusunda bir endişe olabilmektedir, ancak transfer koşulları özenle hazırlandığı için aşıların bozulması ve zarar vermesi gibi durum söz konusu değildir. Uygulama sahasına varana kadar online sistem kontrolleri tamamlanmaktadır.
- Bazı anne babalar aşıların çocuklara faydalı olmadığını ve zararlı olabileceğini düşünmektedir. Oysa bebeklere yapılan aşılar konusunda en yanlış algılardan biri bu durumdur. Hastalıkların ciddiyeti düşünülürse bağışıklık kazanılması hayati önem taşımaktadır.
- Aşıların amacı çok ciddi hastalıklarla doğru şekilde mücadele etmektir. Çocuk felci hastalığında aşılarla çok büyük bir azalma sağlanması aşılarla sağlanmaktadır. Yine çiçek hastalığı da aşıların yaygın hale gelmesiyle yok olmuştur.
- Sakatlık ve ölüm riski olabilecek menenjit, tetanos, sarılık ve kızamık gibi hastalıkların olmaması için bebeklere yapılan aşılar mutlaka ciddiye alınmalıdır.
- Yan etki bakımından zarar ayrımı yapılması son derece önemlidir. Aşılarda doğal olarak bir yan etki görülebilmektedir. Ancak bu durum zarar olarak düşünülmemelidir. İlaç kullanan çocuklarda veya aşının direnç esnasındaki reaksiyonları hafif ateş, aşı olan yerde kızarıklık vs. yer almaktadır.
- Aşıların içerisinde bebeklere zararlı olabilecek maddelerin durumu merak edilmektedir. Aşılarda bağışıklık gelişmesini sağlayan antijen madde vardır. Vücudun hastalığa karşı direnci ancak bu şekilde gelişebilmektedir. Bu noktada miktar önem kazanmaktadır.
- Aşının yapımında güvenli ve etkili sonuç almayı sağlayan maddeler bulunmaktadır. Uyarıcı maddelerin olmaması halinde vücut kendisini olası hastalıklara karşı koruyamamaktadır. Yani çok az miktarda uyaran antijen sayesinde ciddi hastalıklara karşı önlem alınmış olacaktır.
Bebeklere yapılan aşılar endişelere rağmen aksatılmaması gereken bir durumdur. Anne babaların bebek ve çocuklarda olası ciddi hastalıklara karşı diğer önlemleri de görüşmesi önerilir.
Yeni Doğan Bebeklere Yapılan Aşılar
Bebeklere yapılan aşılar yeni doğan grubu için ele alındığında ayrıca bir önem taşımaktadır. Bebek dünyaya yeni geldiğinde bağışıklık sistemi sadece anne sütüne bağlıdır.
Yeni doğan bebeğe yapılan aşılar şunlardır:
- Sağlık Bakanlığı aşı takvimi kapsamında doğumda yapılması gereken aşı Hepatit B aşısıdır.
- Birinci ay sonunda yeniden Hepatit B aşısı yapılmalıdır.
- 4’üncü ay sonunda dabt, ipa, hib aşısı olmalıdır. Ayrıca kpa aşısı olmalıdır.
- 6’ıncı ay sonunda hepatit b aşısı yeniden olmalıdır. Dabt, ipa, hib ve kpa aşılarına ek opa aşısı da eklenmelidir.
- 12’inci ay sonunda KPA, KKK aşısı olmalıdır. KPA tekrar aşısı olarak yaptırılmalıdır. R sembolü burada pekiştirme anlamı taşımaktadır.
- 18-24 aylarda bebeklere yapılan aşılar için takvim ve uzman önerilerini bulabilirsiniz. Çocukluk dönemi aşıları ilköğretim birinci sınıf, sonuncu sınıf şeklinde devam edebilmektedir. Okullardaki aşıları bir nedenle olamayan çocukların mutlaka bir sağlık kurumundan destek alınmalıdır.
- İlkokul dönemindeki çocukluk aşıları olunmadığında kabakulak gibi hastalıklar ciddi sorunlara neden olabilmektedir. Çift kabakulak riskleri hayati sorunları oluşturabilmektedir.
KPA aşısı bebeklere yapılan aşılar arasında ortakulak iltihaplarını engelleme bakımından kritik konulardandır. Kulak içi iltihaplanma yayılmaması gereken sorunlardan biri olarak dikkatli bir şekilde engellenmelidir. Bebeklere yapılan aşılar ve genel olarak hastalıklarda iltihaplanmanın engellenmesine odaklanılması gerekmektedir.
